صلوات موجب كمال نماز مى شود.

صلوات موجب كمال دعا و استجابت آن مى شود.
صلوات موجب تقرّب انسان است .
صلوات سپرى در مقابل آتش جهنم است .
صلوات انيس انسان در عالم برزخ و قيامت است .
صلوات جواز عبور انسان به بهشت است .
صلوات انسان را در سه عالم بيمه مى كند.
صلوات از جانب خداوند رحمت است و از سوى فرشتگان پاك كردن گناهان و از طرف مردم دعا است .
صلوات برترين عمل در روز قيامت است .
صلوات سنگين ترين چيزى است كه در قيامت بر ميزان عرضه مى شود.
صلوات محبوب ترين عمل است .
صلوات آتش جهنم را خاموش مى كند.
صلوات زينت نماز است .
صلوات گناهان را از بين مى برد.
صلوات فقر و نفاق را از بين مى برد.
صلوات بهترين داروى معنوى است .
چه خوب است كه انسان دائم الصلوات باشد؛ چرا كه پيامبر نيز دائم الصوات است .
چه خوب است هميشه زبان انسان مشغول ذكر صلوات باشد.
چه خوب است كه فضاى جامعه و محيط كار خود را معطر به صلوات كنيم .
چه قدر از عمر مى گذرد و حرف هاى بيهوده از زبان ما خارج مى شود كه دل انسان را سياه مى كند، صلوات فرستادن بهتر از سكوت و خيال بافى هاى بيهود و سخنان بى ارزش است . پس اگر زبان مشغول صلوات باشد هم به عمر خود ارزش داده ايم و هم روح خود را جلا و فضاى محيط خود را نورانى كرده ايم . بياييم دنيا و عالم برزخ و قيامت خود را با صلوات بيمه كنيم . و با اين صلوات خداوند و اهل بيت (عليهم السلام ) را خوشحال كنيم .
عباس عزيزى پاييز 1379، حوزه علميه قم
فصل اول : آثار و بركات صلوات در دنيا
بخش اول : استعانت پيامبران از صلوات
1 - زنده شدن جوان مقتول
در ميان بنى اسراييل ، شخصى كشته شد كه قاتل او معلوم نبود. خداوند وحى فرستاد كه گاوى را با صفات مخصوصى كشته ، يكى از اعضاى او را بر بدن مقتول بزنند تا او خبر از قاتل خود دهد. آن گاو نزد جوانى از بنى اسراييل بود كه خداوند به اين جوان عنايت كرد و صلوات را تعليم داده بود.
آن جوان در خواب ديد كه به او امر شد كه گاوش را نفروشد، مگر به امر مادرش . آن جوان از خواب برخاست ، بنى اسراييل نزد او آمدند تا گاو را از او بخرند، مادر جوان گفت : بايد پوست اين گاو را پر از طلا كنيد تا آن را به شما بفروشيم . آن ها راضى شده ، گاو را خريدند، سپس او را كشته و يكى از عضوهاى بدنش را بر پيكر مرده زدند. آن مرده زنده شد و خبر داد كه قاتل او پسر عمويش ‍ است .
بنى اسراييل گفتند: نمى دانيم كه كدام عجيب تر است : زنده شدن اين جوان يا ثروتمند شدن اين مرد.
خداوند به حضرت موسى (عليه السلام ) وحى كرد كه : ((به بنى اسراييل بگو كه اگر مى خواهند زندگى دنيايى آنها نيكو گردد و در آخرت نيز بهشت نصيب آن ها گردد، ذكرى را بگويند كه اين جوان بدان تمسك جست و آن صلوات بر محمد و آل محمد (عليه السلام ) مى باشد.))
آن جوان به موسى (عليه السلام ) گفت : من چگونه اين اموال را از شر حسودانم و دشمنانم حفظ نمايم ؟
موسى گفت : ((بر اموالت صلوات بر محمد و اهل بيت طاهرينش بفرست تا خداوند ضرر هر دشمن و حسودى را از تو دفع نمايد.))
بنى اسراييل نزد موسى آمدند و گفتند: ما همه اموال خود را به اين جوان بخشيديم ، دعايى كن كه خداوند نيز به ما روزى گسترده عنايت فرمايد.
موسى گفت : ((شما نيز به انوار مقدس اهل بيت توسل جوييد و بر محمد و اهل بيت او صلوات بفرستيد.)) آن ها نيز چنين كردند، سپس حق تعالى وحى فرستاد به موسى (عليه السلام ) كه : ((در فلان خرابه هزاران دينار طلا وجود دارد، آن را ميان خود قسمت نماييد.))
اين فراوانى مال ، به سبب بركت صلوات بر محمد و اهل بيت او حاصل شد.
2 - سه بار بر محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) صلوات بفرست !
وقتى حضرت آدم (عليه السلام ) وارد بهشت شد، در بهشت حوران پاكيزه سرشت بسيار بودند؛ اما حضرت آدم با آن ها الفتى نداشت . وقتى حضرت حوا آفريده شد و آدم بر او نگريست از او پرسيد: تو چه كسى هستى ؟
حوا شرمگين شد و چيزى نگفت ، جبرييل به آدم گفت : ((اين حواست ، او را براى تو آفريده اند و او محرم و همدم توست .))
حضرت آدم وقتى فهميد كه حوا متعلق به اوست خواست به سوى او دست دراز كند جبريل گفت : اى آدم ! اگر او را مى خواهى ، بايد او را عقد كرده و برايش مهريه تعيين كنى .))
آدم فرمود: ((اى برادر! تو مى دانى كه من پولى و نقدى ندارم چگونه او را عقد كنم ؟))
جبرييل گفت : ((سه بار به حبيب خدا محمد مصطفى (صلى الله عليه و آله و سلم ) صلوات بفرستى تا حوا بر تو حلال شود.))
3 - نجات بنى اسراييل
در تفسير امام حسن عسكرى - (عليه السلام )⁽¹⁾ - در بيان آيه :
واذا نجيناكم من آل فرعون يسومونكم سوء العذاب يذبحون ابناءكم ويستحيون نساءكم وفى ذلكم بلاء من ربكم عظيم ؛⁽²⁾
((اى گروه بنى اسراييل ! به ياد آوريد وقتى را كه نجات داديم ما، شما را از آل فرعون كه عذاب مى كردند شما را، به عذاب سخت مى كشتند پسران شما را، و زنده مى گذاشتند زنان شما را. و در اين ، امتحان عظيمى بود از جانب پروردگار شما.))
مذكور است كه : از جمله عذاب شديد آن قوم ، يكى آن بود كه بنى اسراييل را براى عمل بنايى مى بردند و مى ترسيدند كه بگريزند. و به اين سبب ، پاهاى ايشان را در بند مى گذاشتند. و به ايشان مى گفتند كه گل را برداشته ، بر نردبان بالا بريد، و بسا بود كه مى افتادند و مى مردند، يا زمين گير مى شدند.
تا آن كه حق تعالى به موسى - (عليه السلام ) - وحى كرد:
به ايشان بگو، كه پيش از شروع در عمل ، بر محمد و آل طيبين آن حضرت - (عليهم السلام ) - صلوات فرستند، تا آن كه برايشان سبك و آسان گردد. و چنان كردند، و بر ايشان آسان گرديد.
و امر نمود به آن كسانى كه در اول عمل فراموش مى كردند، و مى افتادند و زمين گير مى شدند كه صلوات بخوانند و اگر خود نمى توانستند بخوانند، ديگرى برايشان بخواند. و چون چنين مى كردند، شفا مى يافتند.
و سبب كشتن پسران بنى اسراييل ، اين بود كه به فرعون گفته بودند: در ميان بنى اسراييل ، مولودى خواهد آمد كه هلاك تو بر دست او واقع خواهد شد. و فرعون امر نمود كه پسران ايشان را بكشند، و زنان ايشان را حيله ها مى كردند كه حامله نشود. و اگر حامله مى شدند فرزند خود را مى بردند، و در صحراها و زمين هاى گود پنهان مى كردند، و ده مرتبه صلوات بر محمد و آل او - صلوات الله عليهم - مى فرستادند. و حق تعالى ملكى را مى فرستاد كه آن كودك را تربيت نمايد؛ و از انگشت او شير جارى مى كرد كه آن را بمكد؛ و از انگشت ديگرش ، طعام كه ملايم آن بود، جارى مى ساخت . و از فرزندان بنى اسراييل آن چه سالم ماندند، بيشتر بودند از آن چه كشته شدند. و زنان بنى اسراييل را كه زنده مى گذاشتند، آنها را كنيزان خود قرار مى دادند.
پس بنى اسراييل به نزد موسى - (عليه السلام ) - رفتند، و گفتند: اين گروه بر دختران و خواهران ما قرعه مى اندازند.
موسى به آنها امر كرد كه وقتى مردى از آن گروه ، قصد شما نمايد، بر محمد و آل طاهرين آن حضرت - صلوات الله عليهم - صلوات فرستيد. و آن زنان ، صلوات مى فرستادند. و خدا هر كه را كه قصد ايشان كرده بود، از ايشان باز مى داشت به اين كه مشغول شغل مى گرديد، يا به مرضى گرفتار مى شد، يا زمين گير مى گرديد، يا اين كه بر آن زن رحم مى كرد، و از آن زن مى گذشت .
و اتفاق نشد كه مردى از قوم فرعون ، بر زنى از بنى اسراييل برسد، و حق تعالى به واسطه صلوات ايشان را نجات ندهد.
4 - توصيه خدا به موسى به صلوات زياد
حق تعالى به موسى پيامبر خطاب نمود:
((مى خواهى من به تو نزديك تر باشم از كلام تو به زبان تو و از ديدن تو به چشم تو و از روح تو به بدن تو و از انديشه تو به دل تو، به حبيب من محمد مصطفى - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - صلوات بسيار فرست .))
5 - غلبه يهود به بركت صلوات
خداوند به يهوديان وحى فرمود كه :
((هرگاه دچار مصيبتى شدند، با صلوات بر پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) و اهل بيت آن حضرت خود را نجات دهند.))
ده سال قبل از ظهور پيامبر اسلام ، دو قبيله ((اسد)) و ((غطفان )) با گروهى از مشركان ، به يهوديان حمله كردند، يهوديان خدا را با صلوات بر پيامبر صدا زده و مشركان را شكست دادند.
پس از اين شكست دو قبيله ((اسد)) و ((غطفان ))، سپاهى در حد سى هزار نفر را تشكيل داد و به جنگ يهويان كه سيصد تن بيش نبودند آمدند، مشركان ، آب و غذا را از يهوديان منع كردند و به آنها گفتند: ما همه شما را كشته ، فرزندان و زنان شما را اسير نموده و اموال تان را غارت مى كنيم .
يهوديان اين بار نيز با صلوات بر محمد و اهل بيت او (عليهما السلام ) خود را نجات دادند، به اين ترتيب كه پس از فرستادن صلوات ، با وجودى كه فصل تابستان بود باران باريد، و كاروانى كه حامل آذوقه بود نيز مخفيانه وارد قلعه يهوديان شد. در حالى كه مشركان در خواب بودند.
پس از آن كه از خواب بيدار شدند، گفتند: جنگ را زودتر آغاز كنيم ؛ زيرا يهوديان هم تشنه و هم گرسنه اند.
يهوديان گفتند: خداوند به ما هم طعام رسانيد و هم آب و ما قادر بوديم وقتى كه شما در خواب بوديد شما را بكشيم ؛ اما اين كار را نكرديم .
مشركان كه جريان را اين گونه ديدند، باز هم بر عناد خود افزودند و به يهوديان پيشنهاد مبارزه دادند، يهوديان اين بار با تمسك به صلوات بر پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) بر سى هزار مشرك پيروز شدند، در حالى كه تعداد آن ها سى صد نفر بيش نبود.
اين بود، يارى كردن حق تعالى ، يهود را بر مشركان ، به سبب آن كه بر محمد و اهل بيت آن حضرت صلوات فرستادند.
6 - صلوات ، علت خليل شدن ابراهيم
امام حسن عسكرى - (عليه السلام ) - فرمود:
انما اتخذ الله ابراهيم - (عليه السلام ) - خليلا لكثرة صلواته على محمد واهل بيته صلواة الله عليهم اجمعين ؛
خداوند حضرت ابراهيم - (عليه السلام ) - را خليل خود انتخاب كرد؛ براى اين كه او بر محمد - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - و خاندانش كه درود خدا بر آنان باد، زياد صلوات مى فرستاد.⁽³⁾
بخش دوم : سيره معصومين در فرستادن صلوات
7 - چگونگى صلوات فرستادن
عبدالرحمن بن كثير مى گويد: به امام صادق - (عليه السلام ) - عرض كردم : ما در وقت صلوات فرستادن چه بگوييم ؟
فرمود بگوييد:
اللهم انا نصلى على محمد نبيك وعلى آل محمد كما امرتنا به وكما انت صليت عليه .
سپس فرمود: ((ما نيز چنين صلوات مى فرستيم .))
8 - شرط استجابت دعاى امت پيامبر
شخص يهودى خدمت اميرالمؤ منين على - (عليه السلام ) - آمد، و از فضل خاتم الانبياء - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - بر ساير انبياء - (عليهم السلام ) - سؤ ال نمود، و گفت كه حق تعالى ملايكه را به سجده آدم - (عليه السلام ) - امر كرد.
آن حضرت فرمود: ((افضل از آن را به محمد - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - كرامت نموده ؛ زيرا كه خود بر او صلوات فرستاد، و به ملايكه امر فرمود كه بر او صلوات فرستند، و عبادت عباد را تا روز قيامت ، در صلوات بر آن حضرت قرار داد، و فرمود كه : ان الله وملائكته يصلون على النبى يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه وسلموا تسليما و هر كه در حال حيات يا بعد از وفات آن حضرت ، بر او صلوات مى فرستد، حق تعالى به هر صلواتى ده صلوات بر آن كس مى فرستد، و ده حسنه به او عطا مى فرمايد.
و هر كه بعد از وفات آن جناب ، بر او صلوات فرستد، آن حضرت مطلع مى شود و بر آن كس صلوات و سلام مى فرستد، مثل صلواتى كه فرستاده است و حق سبحانه و تعالى ، دعاى امت او را، در هر چه از پروردگار سؤ ال نمايند، موقوف مى دارد و به اجابت نمى رساند، تا آن كه بر آن حضرت صلوات فرستند. و اين بزرگ تر و عظيم تر است از آن چه به آدم - (عليه السلام ) عطا فرمود.
9 - سيره امام سجاد (عليه السلام )
اللهم صل على محمد وآله ، فى كل اوان وقت وكل وعلى كل حال عدد ما صليت على من صليت عليه ، واضعاف ذلك كله بالاضعاف التى لا يحصيها غيرك ، انك فعال لما تريد.
((بار خدايا! بر محمد آل او درود فرست ، در هر هنگام و هر زمان و بر هر حال ، به شماره درودى كه فرستاده اى بر هر كه درود فرستاده اى . و چندان برابر همه آنها، به چندان برابرى كه جز تو آنها را نتواند شمرد؛ زيرا تو هر چه بخواهى ، به جا آورنده اى .⁽⁴⁾))
10 - صلوات هم وزن عرش
رب صل عليهم زنة عرشك ومادونه ، وملاء سمواتك وما فوقهن ، وعدد ارضيك وما تحتهن وما بينهن ، صلوة تقربهم منك زلفى ، وتكون لك ولهم رضى ، ومتصلة بنظائرهن ابدا.
((پروردگارا! برايشان درود فرست ، هم وزن عرش خود و آن چه زير عرش است (همه عالم )؛ و مقدار آن چه آسمان هايت و آن چه در بالاى آن هاست را پر گرداند؛ و به مقدار شماره زمين هايت و آن چه در زير آنها و ميان آنهاست (را پرسازد)؛ درودى كه ايشان را به كمال قرب تو رساند؛ و براى تو و ايشان خوشنودى ؛ و هميشه به مانندهاى آن ، درودها پيوسته باشد.⁽⁵⁾))
11 - صلوات شفاعت كننده
اللهم صل على محمد وآله ، كما هديتنا به ، و صل على محمد وآله ، كما استنقذ تنابه ، وصل على محمد واله صلوة تشفع لنا يوم القيمة ويوم الفاقة اليك ، انك على كل شى ء قدير، وهو عليك يسير؛
بار خدايا! بر محمد و آل او درود فرست ، چنان كه ما را به سبب او (به راه حق ) هدايت نمودى . و بر محمد و آل او درود فرست ، چنان كه ما را به وسيله آن حضرت از (جهل و نادانى ) رهانيدى و بر محمد و آل او درود فرست ، درودى كه ما را روز رستاخيز و روز نيازمندى به تو شفاعت نمايد؛ زيرا تو بر هر چيز توانايى ، و آن بر تو آسان است .⁽⁶⁾
12 - شادكردن رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم )
از حضرت امام صادق - (عليه السلام ) - روايت شده كه :
هر كه خواهد كه شاد گرداند محمد و آل آن حضرت را - (صلوات الله عليهم ) - به اين نحو، به ايشان صلوات فرستد:
اللهم يا اجود من اعطى ويا خير من سئل ويا ارحم من استرحم . اللهم صل على محمد وآله فى الاولين وصل على محمد وآله فى الاخرين وصل على محمد وآله فى الملا الاعلى وصل على محمد وآله فى المرسلين . اللهم اعط محمدا و آله الوسيلة والفضيلة والشرف والرفعة والدرجة الكبيرة . اللهم انى امنت بمحمد - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - ولم اءره فلا تحرمنى يوم القيامة رويته وارزقنى صحبته وتوفنى على ملته واسقينى من حوضه مشربا رويا سائغا هنيئا لا اظماء بعده ابدا انك على كل شى ء قدير. اللهم انى آمنت بمحمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) و لم اءره فعرفنى فى الاجنان وجهنه . اللهم بلغ محمدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) منى تحية وسلاما.
13 - وقت صلوات امام رضا (عليه السلام )
امام رضا - (عليه السلام ) - هنگام صبح پس از نماز و پس از سلام ، در جايگاه نماز مى نشست و به تسبيح و حمد و تكبير و تهليل خدا مشغول مى شد، و به پيامبر و آل او صلوات مى فرستاد تا اين كه خورشيد طلوع مى كرد.⁽⁷⁾
14 - مناظره امام هشتم
در مجلس ماءمون در حضور اما هشتم ، سخن از مسئله اى به ميان آمد كه به پيامبر گفته بودند كه سلام دادن به شما را مى دانيم ؛ ولى صلوات بر شما چگونه است ؟
پيامبر پاسخ فرمود: تقولون اللهم صل على محمد وآل محمد كما صليت وباركت على ابراهيم وآل ابراهيم انك حميد مجيد
ماءمون به اهل مجلس خود كه همه از علماى مذاهب اسلامى بودند گفت : آيا در اين باره (صلوات بر پيامبر به صورت فوق ) اختلافى به چشم مى خورد؟
آنها گفتند: نه و در اين باره همه امت (مذاهب ) متفق اند ماءمون به امام هشتم گفت : آيا درباره آل پيامبر توضيحى داريد؟
امام فرمود: ((به من بگوييد مراد از ((يس والقران الحكيم )) كيست ؟))
آنان گفتند: شكى نيست كه منظور از ((يس )) محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) است .⁽⁸⁾
15 - عبادت امام (عليه السلام ) در سفر
رجاء بن ابى ضحاك ، فرمانده ماءموران براى آوردن امام رضا - (عليه السلام ) - در ضمن شرح عبادت هاى شبانه روزى امام مى گويد:
امام رضا - (عليه السلام ) - هنگامى كه صبح مى كردند، نماز را مى خواند، پس از اسلام ، در جايگاه نماز مى نشست و به تسبيح و حمد و تكبير و تهليل خدا مشغول مى شد، و به پيامبر و آل او صلوات مى فرستاد تا اين كه خورشيد طلوع مى كرد.^(9)(10)
16 - صلوات و دعاى امام جواد (عليه السلام )
امام جواد - (عليه السلام ) - در دعاى هر روزه ماه مبارك رمضان عرضه مى دارد:
((اى آن كه پيش از همه چيز بوده ؛ سپس همه چيز را آفريده ؛ سپس باقى مى ماند، در حالى كه همه چيز فانى مى شود.
اى آن كه چيزى مانندش نيست ؛ و اى آن كه نه در آسمان هاى فراتر، و نه در زمين هاى فروتر، و نه روى آنها، و نه زير آنها، و نه در ميان آنها معبودى جز او نيست ، كه پرستيده شود.
تو را حمد مى كنم ، حمدى كه هيچ كس - جز تو - را يارى شمردن آن نباشد.))
پس درود فرست بر محمد و آل محمد، درودى كه هيچ كس - جز تو - را ياراى شمردن آن نباشد.⁽¹¹⁾
17 - دعاى قبل از طلوع خورشيد
امام عسگرى (عليه السلام ) قبل از طلوع خورشيد اين دعا را مى خواند:
((اى اولى كه قبل از او اولى نيست ، و اى آخرى كه غير او آخرى نيست ، اى قيومى كه انتهايى براى قدمتش نيست ، اى عزيزى كه براى عزتش انقطاعى نيست ، اى چيره و قادرى كه در سلطنتش ضعفى نيست ، اى كريمى كه نعمتش دايمى است .
در پيشگاه تو نيازهايم را تقديم مى دارم و مى خواهم كه بر محمد و اهل بيتش (عليه السلام ) درود فرستى .^(12)(13)
بخش سوم : ثوات صلوات
18 - صلوات در كلام الهى
ان الله وملائكته يصلون على النبى ، يا ايها الذين امنوا صلوا عليه وسلموا تسليما؛
((خدا و فرشتگانش بر پيامبر درود مى فرستد، اى كسانى كه ايمان آورده اند، بر او درود فرستيد و سلام گوييد و كاملا تسليم فرمان او باشد.⁽¹⁴⁾
از امام كاظم (عليه السلام ) درباره معناى درود خدا و فرشتگان و مومنان در آيه ((خداوند و فرشتگان او بر پيامبر درود مى فرستند، اى كسانى كه ايمان آورده ايد! بر او درود فرستيد و به فرمانش به خوبى گردن نهيد.)) سؤ ال شد، فرمود: ((درود فرستادن خدا، نوعى رحمت از جانب اوست و درود فرشتگان ستايشى است از آنها نسبت به رسول خدا و درود مومنان ، دعايى است از آنها براى پيامبر.
امام صادق (عليه السلام ) نيز درباره همين آيه مى فرمايد: ((پيامبر را ثنا گوييد و به او سلام فرستيد!)) (يا به فرمانش گردن نهيد.)
19 - من از محاسبه ثواب عاجزم
رسول خدا - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - فرمود:
((وقتى به معراج رفتم ديدم ملكى را كه هزار هزار دست دارد ((يك ميليون )) و هر دستى هزار هزار انگشت دارد و هر انگشتى هزار هزار بند دارد.
آن ملك گفت : من حساب دانه هاى قطرات باران رامى دانم كه چند تا در صحرا و چند دانه در دريا مى بارد، و عرض كرد: تعداد قطرات باران را از ابتداى خلقت تا حال را مى دانم آن وقت عرض كرد: حسابى است كه من از محاسبه آن عاجزم .)) فرمود: ((چيست ؟))
عرض كرد: هرگاه جماعتى از امت تو با هم باشند و با هم برتو صلوات بفرستند، من از محاسبه ثواب صلوات عاجزم .
اللهم صل على محمد و آل محمد
20 - صلوات خدا بر صلوات فرستنده
احمد حنبل ، در مسند خود، از عبدالرحمن بن عوف روايت كرده است :
روزى رسول خدا - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - از مدينه بيرون رفت ، وارد نخلستان شد، به سجده رفت . سجده آن جناب ، آن قدر طول كشيد كه من ترسيدم مبادا آن حضرت ، وفات كرده باشد. آمدم به آن حضرت نگريستم . سر مبارك را از سجده برداشت ، و فرمود: ((تو را چه مى شود؟))
من صورت حال را به عرض رسانيدم . فرمود: ((جبرييل بر من نازل شد، و گفت مى خواهى تو را بشارت دهم ؟ به درستى كه حق تعالى فرمود: هر كه بر تو صلوات فرستد، من بر او صلوات مى فرستم . و هر كه بر تو سلام گويد، من بر او سلام مى گويم .))
21 - سؤ ال از ثواب صلوات در خواب
در دارالسلام محدث نورى رحمه الله عليه مى فرمايد:
در خواب ديدم گويا سوار بر اسب با جمعيت بسيارى از بالاى كوه بلندى پايين مى آييم ، ناگهان متوجه شدم كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) - سواره در پيش روى ماست و ما پشت سر آن حضرت - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - حركت مى كنيم و بين ما و آن بزرگوار- (صلى الله عليه و آله و سلم ) - اندكى فاصله هست ، و كسى با آن حضرت - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - نيست .
در اين موقع از اسب پياده شده و از جمعيت جلو افتادم خود را به آن حضرت رساندم ، مهار اسبش را گرفتم و بر او سلام نمودم ، و عرضه داشتم : ثواب كسى كه بگويد - و يكى از اذكار معروف از تهليل ⁽¹⁵⁾ و حولقه ⁽¹⁶⁾ و صلوات را بيان داشتم كه پس از بيدارى آن را فراموش كردم - چيست ؟
رسول خدا - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - با تبسم به من توجه نمود و فرمود: ((درباره چه كسى ؟))
دريافتم كه مقصود آن حضرت - (صلى الله عليه و آله و سلم ) اين است كه ثواب براى هر گوينده اى نيست . عرضه داشتم : كسى كه ايمان به خدا و شما و - ائمه (عليهم السلام ) - داشته باشد.
فرمود: خداوند به او پنج گنج عطا مى كند. معدن كبريت كه از آن طلا بيرون مى آيد، و دوم معدن ياقوت ، و آن گاه بقيه را مشابه آن دو بيان فرمود.))
و من ترتيب آنها را فراموش كردم و آنگاه سكوتى كرد و در حالى كه ما پشت سر آن حضرت - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - حركت مى كرديم دوباره به من نگاه كرد و با تبسم فرمود: ((اما معدن اول منم . و باقى معادن را به ساير پنج تن آل عبا تاءويل نمود.))
در اين موقع چنان سرور و خوشحالى به من دست داد كه جز خدا كسى نمى داند، تا اين كه به پايين رسيديم و آن گاه آن حضرت - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - از كوه ديگرى بالا رفت و من همراه جمعيت بازگشتم . و پس از يك ماه خداوند زيارت خانه اش و زيارت قبر پيامبرش - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - را نصيب من فرمود.
22 - ثواب ده هزار بار صلوات
شخصى نزد سلطان محمود سبكتكين آمد و گفت : مدتى بود كه مى خواستم رسول خدا - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - را در خواب ببينم ، و عرضى كه دارم به آن غمخوار بگويم . قضا را، سعادت مساعدت نمود و در شب گذشته ، به اين دولت رسيدم و جمال با كمال آن عديم المثال را در خواب ديدم . وقتى چون آن جناب را خوشحال يافتم ، قدم در بساط جراءت گذاشتم و گفتم : يا رسول الله ! هزار درهم قرض دارم ، و بر اداى آن قادر نيستم ، و مى ترسم كه اجل در رسد، و آن وام در گردن من بماند.
آن حضرت فرمود: برو به نزد محمود سبكتكين و آن مبلغ را از او بستان .
عرض كردم : شايد از من باور نكند و نشان طلبد.
فرمود: به او بگو به آن نشان كه در اول شب چون تكيه مى كنى ، سى هزار مرتبه به من صلوات مى فرستى و در آخر شب كه بيدار مى شوى ، سى هزار مرتبه ديگر بر من صلوات مى فرستى .
سلطان از شنيدن اين داستان گريه كرد و آن مرد را تصديق نمود و قرض او را ادا كرد و هزار درهم ديگر نيز به او بخشيد.
اركان دولت ، تعجب نموده گفتند: اى سلطان اين مرد را در اين سخن محال تصديق مى كنى ؛ و حال آن كه ما در اول شب و آخر شب با توييم . نمى بينيم كه به فرستادن صلوات اشتغال نمايى ، و اگر كسى در تمام اوقات شبانه روزى به فرستادن صلوات اشتغال نمايد، نمى تواند كه شصت هزار مرتبه صلوات فرستد. پس چگونه در اين صورت در اول و آخر شب ميسر مى گردد؟ سلطان گفت كه : من از علما شنيده ام كه هر كه يك بار به صلوات مذكوره صلوات فرستد چنان است كه ده هزار بار صلوات فرستاده و من در اول شب سه مرتبه و در آخر شب سه مرتبه اين صلوات را مى خوانم و چنان مى دانم كه شصت هزار بار صلوات فرستاده ام . پس پس از اين درويش كه پيغام آن حضرت را آورده است ، راست مى گويد و اين گريه من از شادى است .
23 - صلوات بهترين دعا
عبدالسلام (بن عبدالرحمن ) بن نعيم گويد: به امام صادق (عليه السلام ) عرض كردم : من داخل كعبه شدم و دعايى به خاطرم نيامد جز صلوات بر محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: ((آگاه باش مانند تو در فضيلت و ثواب كسى از خانه خدا بيرون نيامده است .⁽¹⁷⁾))
24 - صلوات فرستادن بر محمد و اهل بيت او
امام صادق - (عليه السلام ) - فرمود: ((در پاره اى از كتاب ها يافتم كه هر كس بر محمد و آل محمد (عليهم السلام ) صلوات بفرستد، خداوند يك صد حسنه در نامه عملش بنويسد، و هر كس (بر محمد و اهل بينش صلوات فرستد به اين طريق كه ) بگويد:
صلى الله على محمد واهل بيته
خداوند براى او هزار حسنه بنويسد.⁽¹⁸⁾
25 - يكبار صلوات فرستادن
امام صادق - (عليه السلام ) فرمود:
((هنگامى كه نام پيغمبر - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - برده مى شود بر آن حضرت بسيار صلوات بفرستيد؛ زيرا هر كس يك بار بر او صلوات فرستد خداوند هزاربار در هزار صف از فرشتگان بر وى صلوات فرستد، و هيچ مخلوقى باقى نمايد مگر اين كه بر آن بنده صلوات فرستد از جهت صلوات خداوند و فرشتگانش بر او، و دست نكشد از اين ثواب ها و بى رغبتى ننمايد؛ مگر نادان خود بين كه خدا و رسول از وى بيزارند.))
شرح : مراد از صلوات خداوند و فرشتگان فرو ريختن رحمت و بركت و لطف و كرامت و نعمت خدا است بربنده خويش .
26 - درود فرشتگان بر صلوات فرستنده
رسول خدا - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - فرمود:
من صلى على صلى الله عليه وملائكته فمن شاء فليقل ومن شاء فليكثر.
((هر كس بر من صلوات و درود فرستد، خدا و فرشتگانش بر وى صلوات و درود مى فرستند. هر كه خواهد كم و هر كه خواهد بسيار اين عمل را انجام دهد.))
27 - صلوات و درود فرشتگان
اسحاق بن فروخ از امام صادق - (عليه السلام ) - فرمود:
((اى اسحاق بن فروخ ! هر كه ده بار بر محمد و آل محمد صلوات فرستد، خدا و فرشته ها صدبار بر او صلوات بفرستد و هر كه صدبار بر محمد و آل محمد صلوات فرستد، خدا و فرشته ها هزاربار بر او صلوات فرستند، آيا نشنيده اى گفته خداى عزوجل را (سوره احزاب ، آيه ، 43): ((اوست آن خداوندى كه رحمت مى فرستند بر شما و هم فرشته هايى كه رحمت مى خواهند براى شما تا بيرون آورند شماها را از تاريكى ها و تيرگى ها به سوى روشنى و خدا درباره مؤ منان مهربان است .⁽¹⁹⁾
28 - پاداش صلوات
امام رضا - (عليه السلام ) - فرمودند: ((صلوات بر محمد و آل او، معادن با پاداش و ثواب تسبيح و تكبير گفتن است .))
29 - يك بار صلوات و بخشش ده خطا
رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) - فرمود: ((هر كس بر من يك بار درود فرستد، خدا بر او ده بار درود خواهد فرستاد و ده خطا را از او برطرف خواهد ساخت و ده درجه را برايش بالا خواهد برد.))
30 - كامل ترين ذكر
امام رضا - (عليه السلام ) - فرمود:
((صلوات بر محمد و آل او، معادل است به ذكر سبحان الله والحمدلله ولا اله الا الله والله اكبر.
31 - صلوات در آغاز دعا
امام صادق (عليه السلام ) فرمود:
((لازم است بر هر يك از شما كه هنگام اظهار حاجت در پيشگاه خداوند بزرگ با ستايش الهى آغاز كند و به تمجيد پيامبر و آل او بپردازد و سپس به تقصيرها و گناهان خود اعتراف كند و پس از آن حاجت خود را در ميان نهد.⁽²⁰⁾))
32 - محبوب ترين عمل
پيامبر اكرم - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - فرمود: ((از جبرييل پرسيدم : محبوب ترين اعمال كدام است ؟)) پاسخ داد: ((صلوات و درود بر شما اى محمد! و محبت على بن ابى طالب .))
33 - بهترين اعمال در آخرت
رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمودند:
((بهترين اعمال در آخرت سه چيز است :
1. صلوات بر محمد و آل محمد.
2. آبرسانى به تشنه ها.
3. حب و دوستى على بن ابى طالب ))
34 - صلوات هنگام يادآورى نام پروردگار
مردى از امام هشتم (عليه السلام ) از تفسير آيه ((وذكر اسم ربه فصلى )) سؤ ال كرد فرمود: مراد اين است كه هرگاه نام پروردگار متعال بر زبان آمد، بر محمد و آل محمد درود و صلوات ، تقديم شود.⁽²¹⁾))
35 - همراهى ملايك
پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: ((هميشه كاروانى از ملايك به امر الهى در عالم در حركت اند و هنگامى كه به جلسه ذكر و صلوات مى رسند، به يكديگر مى گويند: فرود آييد! وقتى كه فرود آمدند اهل جلسه را در هنگام دعا با آمين گفتن و در هنگام صلوات نيز با صلوات ، همراهى مى كنند و در پايان به يكديگر مى گويند: خوشا به حال افراد اين جلسه كه خدا آنان را آمرزيد!))
36 - رهنمود پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم )
ابوسعد خدرى مى گويد: عمار ياسر به پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) گفت : دوست دارم تا به قدر عمر نوح در ميان ما زندگى كنى ! پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: ((اى عمار! زندگى من در ميان شما خير است و فوت من نيز ((شر)) نخواهد بود؛ چرا كه در حال حيات من ، پيش من مى آيند و عرض حال مى كنند و من هم از خدا براى شما طلب غفران مى كنم ؛ ولى پس از وفات من ، تقواى الهى را پيشه خود سازيد و به بهترين وجهى بر من و اهل بيت من ((صلوات )) بفرستيد؛ زيرا اسم هاى شما، پدر و مادرتان و اقوام تان بر من عرضه خواهد شد، اگر در آن ليست اسامى ، اعمال نيك شما ضبط شده باشد، خدا را سپاس مى گويم و اگر غير آن باشد از خداوند متعال براى شما، طلب غفران از گناهان شما را دارم .⁽²²⁾
37 - هنگام از دست دادن و يا نابودى چيزى
پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: ((هنگامى كه چيزى از بين رفت بگو: ((اللهم صل على محمد و آل محمد.))
38 - صلوات خدا
رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: ((جبرييل بر من نازل شد و گفت : خداوند متعال مى فرمايد: هر كس كه بر تو صلوات بفرستد، من و فرشتگانم ده بار بر او صلوات مى فرستيم و كسى كه بر تو سلام دهد من و فرشتگانم ده بار بر او سلام مى دهيم .))
39 - صلوات به معناى عهد
حضرت موسى بن جعفر از پدر بزرگوار خود (عليه السلام ) نقل فرموده :
((هر كه بر پيامبر صلوات مى فرستد، به معنى است كه من بر عهد و پيمان خود هستم آن عهد و پيمانى كه وقتى خداوند در عالم ذر فرمود: ((آيا من پروردگار شما نيستم ، همه گفتند: بلى .))
بخش چهارم : بركت صلوات :
40 - باريدن طلا از آسمان
در ((حكايات الصالحين )) آوردند كه :
فقيرى محتاج و عيالوار، براى طلب پول از خانه بيرون آمد، نمى دانست كه به كجا برود. ناگاه گذارش به كنار مجلس واعظى افتاد كه حاضران را به فرستادن صلوات ترغيب مى فرمود. آن فقير در آن جا ايستاد و شنيد كه واعظ مى گفت : در فرستادن صلوات ، تقصير مكنيد كه اگر توانگر بر آن سرور صلوات فرستد، در مالش بركت به هم مى رسد و اگر فقير صلوات فرستد، حق تعالى از آسمان روزى بر او مى فرستد.
آن فقير، از آن مجلس بيرون رفت و به فرستادن صلوات مشغول شد؛ بعد سه روز، از ويرانه اى مى گذشت ، پايش به سنگى خورد. آن سنگ كنده شد و سبوى پر از زر، در زير آن سنگ ظاهر گرديد.
آن مرد گفت : وعده روزى من از آسمان است ، و روزى زمين را نمى خواهيم ، و آن سنگ را در جاى خود گذاشت و به خانه آمد، صورت حال را با زن خود گفت . آن مرد، همسايه اى داشت كه يهودى بود. قضا را، در آن وقت ، آن يهودى بر بام خانه خود بود؛ و حكايت آن مرد را كه با زنش مى گفت ، شنيد. و فى الحال ، از بام فرود آمده ، به ويرانه رفت ، آن سبو را برداشته ، به خانه آمد. وقتى سر آن را گشود، ديد كه سبو، پر از مار و عقرب است . به اطرافيان خود گفت : اين همسايه مسلمانان ، دشمن ما است . وقتى كه من در بام بودم ، فهميدم ، و آن سخن را براى اين گفت كه در طمع افتم ، و آن سبو را به خانه آورم ، و از آن ضررى به من رسد. پس بهتر آن است كه آن را به بام برده از راه روزنه ، در خانه او ريزم ، تا آن كه براى من مى خواست ، به خودش برگردد.
به بام آمد، در وقتى كه زن آن فقير، به شوهر خود مى گفت : روا باشد كه تو سبوى پر از زر بيابى و آن را بگذارى و ما در فقر و تنگدستى باشم ؟
آن مرد مى گفت : اميدوارم كه روزى ما از آسمان نازل شود.
ناگاه يهودى ، سر سبو را گشود و آن را سرنوشت ساخت ؛ آن مرد، آوازى شنيده سر را بالا كرده ديد كه از روزنه خانه او، زر فرو ريخت . فرياد زد: اى زن ! اين زر است كه از آسمان فرو مى ريزد، و آن زرها را بر مى داشت ، و صلوات مى فرستاد.
وقتى يهودى ديد كه از سبو زر مى ريزد، آن را برداشت ، در آن مكان ، ديد كه همان مار و عقرب است . باقى را نيز، در خانه درويش ‍ ريخت ، و همه زر سرخ بود. آن يهودى دانست كه اين سرى است از اسرار غيبى كه به ظهور مى رسد. در خاطرش گذشت كه اين همان حكم آب نيل دارد، كه در زمان حضرت موسى ((على نبينا و آله و (عليه السلام ))) در نظر قبطى خون مى نمود، و در نظر سبطى آب بود. و فى الحال ، آن درويش را به بام طلبيده ، به دست او مسلمانان شد و از بركت صلوات بر آن حضرت ، مسلمانان را دولت غناء، و يهودى را سعادت اسلام روزى شد.
41 - سه صلوات و شيرين شدن عسل
روزى رسول خدا - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - در نخلستان نشسته بود، و اميرالمؤ منين (عليه السلام ) در خدمت آن جناب بود ناگاه زنبور عسلى به نزد آن حضرت آمد، گرد آن حضرت مى گرديد. آن جناب - (صلى الله عليه و آله و سلم ) به اميرالمومنين - (عليه السلام ) - فرمود: ((اين زنبور مى خواهد كه ما را ضيافت كند. مى گويد كه قدرى عسل در فلان موضع گذاشته ام . اميرالمومنين - (عليه السلام ) - را بفرست كه آن را بياورد.))
اميرالمؤ منين - (عليه السلام ) - رفت ، و آن عسل را حضور پيامبر آورد.
رسول خدا - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - از آن زنبور پرسيد: ((خورش شما شكوفه تلخ است ، به چه سبب در درون شما شيرين مى گردد؟))
عرض كرد: آن به بركت جناب شماست ؛ زيرا كه هرگاه كه قدرى از شكوفه در درون ما، در مى آيد، فى الحال الهام الهى به ما مى رسد كه سه نوبت بر شما صلوات فرستيم و به بركت آن صلوات ، شكوفه تلخ در درون ما شيرين مى شود.
42 - پر و پال ملك به واسطه صلوات
حق - سبحانه و تعالى - به ملكى فرمود كه فلان شهر را ويران كن .
وقتى آن ملك به آن شهر آمد، گريه كودكان و ناله زنان و فرياد چهارپايان را شنيد، برايشان رحم نموده و بر ويرانى آن شهر اقدام نكرد. تند باد قهر، از مهيب جلال وزيده ، پر و بال آن ملك را در هم شكست ؛ و از بالا رفتن بر افلاك ، محروم و مهجور ماند.
روزى جبرييل - (عليه السلام ) - او را گريان و نالان بر روى خاك افتاده ديد.
دلش بر پريشان حالى و شكسته بالى آن ملك سوخت . حال عجز و بيچارگى و ضعف و آوارگى او را به بارگاه جلال عرض ‍ كرد.
خطاب آمد به او بگو: بر حبيب من محمد - (صلى الله عليه و آله و سلم ) - صلوات فرستد تا به بركت آن پر و بال به او برگردد. به او گفته شد. آن ملك به وظايف صلوات قيام نمود. و بال اقبال باز يافته به فراغ بال به جانب آشيانه خود پرواز نمود.